Promocje

oprac. Eryk Habowski, Aleksandra Kmak-Pamirska, Barbara Świtalska-Starzeńska

Celem niniejszej edycji źródłowej, obejmującej depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie z 1942 roku, jest ukazanie zaangażowania i rozmaitej pomocy niesionej przez tę placówkę w czasie II wojny światowej. Na jej czele od 31 maja 1940 do lipca 1945 roku stał Aleksander Ładoś. Na podstawie ponad 950 depesz zebranych w tomie można zapoznać się z wieloma wątkami działalności polskiej placówki, między innymi z charakterem i rytmem pracy polskiej dyplomacji w Szwajcarii, a także z kwestiami ekonomicznymi, logistycznymi czy humanitarnymi polegającymi na niesieniu różnorodnej pomocy ludności, w tym europejskim Żydom. 

red. Eryk Habowski

Jak doszło do sformułowania pojęcia ludobójstwa? Jaka była w tym rola Rafała Lemkina, polskiego prawnika żydowskiego pochodzenia? Jakich problemów przysparzało najpierw wprowadzanie terminu ludobójstwo do obiegu prawnego, a następnie karanie przez sądy winnych tej potwornej zbrodni? Jak wyglądała ewolucja idei i systemu penalizacji masowych zbrodni w XX i XXI wieku? W zebranych w niniejszym tomie polsko- i angielskojęzycznych tekstach odpowiedzi na te pytania poszukują prawnicy, historycy i politolodzy.

Steven B. Smith

Czy mamy moralne prawo, żeby uprzywilejowywać własny naród względem pozostałych? Czy patriotyzm da się racjonalnie uzasadnić, tak aby nie budować go jedynie na uczuciach i przywiązaniu do tradycji? Czy jesteśmy w stanie według jasnych kryteriów rozróżnić nacjonalizm i patriotyzm? W szczególności po ataku Rosji na Ukrainę poszukiwanie odpowiedzi na powyższe pytania wydaje się czymś nieodzownym. Mimo że postawy patriotyczne nadal pozostają szeroko podzielane w społeczeństwie, niejednokrotnie możemy przecież spotkać się z ich krytyką – zarówno w świecie akademickim, jak i poza nim.

Olga Barbasiewicz

Po ataku na Rzeczpospolitą w 1939 roku wielu polskich obywateli uciekło przed działaniami zbrojnymi na Wileńszczyznę lub Litwę kowieńską. Po wcieleniu Litwy do ZSRS część z nich postanowiła udać się do krajów Dalekiego Wschodu. Wśród nich była znaczna liczba Żydów. Dzięki działaniom polskich służb dyplomatycznych w Japonii oraz w Harbinie i Szanghaju po dotarciu na miejsce potwierdzono obywatelstwo uchodźców, przez co zyskali oni opiekę dyplomatyczną oraz pomoc finansową pozwalającą części osób na udanie się do państw neutralnych, m.in. Stanów Zjednoczonych czy Kanady. Dzięki polskim paszportom ich sytuacja po przeniesieniu do Szanghaju była diametralnie inna niż Żydów niemieckich czy austriackich, którzy po wyjeździe z III Rzeszy stali się bezpaństwowcami.

Augusto Del Noce

Augusto Del Noce starał się w swoich tekstach pokazać, jak doniosłe były skutki intelektualnych sporów toczonych na Półwyspie Apenińskim nie tylko dla Włoch, ale całej zachodniej Europy. Doświadczywszy wstrząsów 1968 roku Del Noce skonfrontował się z myślą Antonio Gramsciego – niegdysiejszego intelektualnego lidera włoskiego komunizmu. Zmarły w 1937 roku w następstwie faszystowskich represji Gramsci należy współcześnie do najczęściej przywoływanych marksistów, zarówno przez apologetów, jak i krytyków. Odwołaniom towarzyszy jednak zwykle tylko pobieżna lektura jego dzieł.

red. Wanda Jarząbek

Praca zbiorowa

Dwujęzyczny, interdyscyplinarny rocznik, służący za forum dla międzynarodowej wymiany myśli, prezentowania wyników badań monograficznych, prac syntetyzujących czy refleksji metodologicznej. Poświęcony studiom nad XX wiekiem, a w szczególności nad problematyką totalitaryzmów.

Od modelu Carla J. Friedricha i Zbigniewa Brzezińskiego po zagrożenia XXI wieku

From the model proposed by Carl J. Friedrich and Zbigniew Brzeziński to the threats of the 21st century

red. Eryk Habowski

Książka jest skierowana do wszystkich czytelników zainteresowanych nie tylko zrozumieniem dziejów XX-wiecznych totalitaryzmów, lecz także wyciąganiem z nich wniosków dotyczących otaczającej nas rzeczywistości. Ani próby poddania wszystkich sfer życia człowieka kontroli, ani stosowanie zmasowanego terroru nie odeszły bowiem do przeszłości.

Rafał Lemkin

Wydanie jest pierwszym pełnym przekładem na język polski klasycznej pracy Lemkina. Zasadniczemu tekstowi towarzyszą wstęp i posłowie wpisujące to dzieło w szerszy kontekst – zarówno burzliwej biografii autora, jak i historii rozwoju prawa międzynarodowego. W czasie toczącej się za wschodnią granicą Polski wojny, publikacja po raz kolejny zmusza nas nie tylko do przemyślenia tragicznej historii XX wieku, ale także zastanowienia się nad charakterem współczesnych działań zbrojnych i okupacyjnych.

Katarzyna J. Kowalska

Trzy pokolenia to opowieść o świecie, który przemija właśnie bezpowrotnie. O przedwojennej inteligencji, starannie wykształconej, często pochodzącej z Kresów. O ludziach, którzy wierzyli, że Polska odzyska niepodległość, a następnie włączyli się aktywnie w odbudowę ojczyzny, swoje dzieci wychowując w duchu patriotyzmu. Kiedy zaś ponownie przyszło walczyć z wrogiem – nie wahali się jej bronić.